Lễ Thất tịch ở Đài Loan là ngày mọi người sẽ nhớ về câu chuyện Ngưu Lang – Chức Nữ (Chàng trai chăn bò và cô gái thợ dệt). Đây cũng được ví như ngày “lễ tình nhân” của phương Đông bởi sẽ có nhiều cặp đôi hẹn nhau đi du lịch, ăn uống và dành thời gian vui vẻ bên nhau.
Giới thiệu về ngày lễ Thất tịch ở Đài Loan
Ngày Thất Tịch ở Đài Loan năm 2023 rơi vào ngày 22/08 theo lịch Trung Quốc. Đây là một ngày lễ đặc biệt có nguồn gốc từ Trung Quốc và được xem như một trong những lễ hội truyền thống quan trọng, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như “Ngày Ngưu Lang – Chức Nữ”, “Sinh nhật Thất tỷ”, hay “Lễ hội Ngôi sao”. Ngày Thất Tịch thường được coi là ngày “Lễ tình nhân phương Đông”, nơi người dân dành thời gian để tôn vinh tình yêu và lãng mạn.
Ngày Thất Tịch bắt nguồn từ câu chuyện tình yêu cảm động giữa Ngưu Lang, một chàng trai chăn bò, và Chức Nữ, một nàng thợ dệt. Theo truyền thuyết, Ngưu Lang và Chức Nữ yêu nhau sâu đậm nhưng chỉ có thể gặp nhau vào ngày mồng 7 tháng 7 hàng năm nhờ một cây cầu do những chú chim ác là tạo ra. Câu chuyện này đã được ghi lại từ thời nhà Hán và trở thành một phần quan trọng trong văn hóa truyền thống của Trung Quốc.
Ngày Thất Tịch không chỉ là một dịp để các cặp đôi thể hiện tình cảm của mình, mà còn là thời điểm để các phụ nữ cầu nguyện cho “sự khôn ngoan và tay nghề tốt”. Trong thời cổ đại, nhiều phụ nữ thường thờ phụng Chức Nữ để cầu xin được gặp gỡ chàng trai lý tưởng và để có kỹ năng dệt may tốt. Điều này phản ánh sự kết hợp giữa tín ngưỡng truyền thống và sự tôn trọng đối với những giá trị văn hóa lâu đời.
Ở Đài Loan, Ngày Thất Tịch còn được tổ chức với nhiều hoạt động khác nhau như các buổi lễ, hội chợ, và các sự kiện văn hóa nhằm tạo điều kiện cho mọi người kỷ niệm ngày này theo cách riêng của mình. Từ những món quà đặc biệt đến những bữa tiệc lãng mạn, Ngày Thất Tịch trở thành một phần không thể thiếu trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của người Đài Loan và Trung Quốc.
5 Phong tục trong ngày Thất tịch ở Đài Loan
Phong tục “Treo kim”
Phong tục “Treo kim” là một truyền thống độc đáo trong ngày Thất Tịch ở Đài Loan, thể hiện sự kết hợp giữa tín ngưỡng truyền thống và các phương pháp dân gian trong việc cầu xin sự thông minh và khéo léo từ Chức Nữ. Đây là một phong tục đầy màu sắc và mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa lễ hội này.
Vào buổi sáng của ngày Thất Tịch, những người phụ nữ thường thực hiện nghi lễ này để cầu nguyện cho sự thông minh và tài năng. Quy trình bắt đầu bằng việc chuẩn bị một bát nước sạch và đặt nó dưới ánh nắng mặt trời. Khi nước trong bát được phơi nắng, bụi trong không khí sẽ từ từ tạo thành một lớp màng mỏng trên bề mặt nước. Đây là bước quan trọng vì lớp màng này đóng vai trò như một nền tảng để thực hiện nghi lễ “Treo kim”.
Sau khi lớp màng bụi hình thành, họ sẽ đặt một cây kim may hoặc kim thêu vào bát nước. Kim được sử dụng trong phong tục này thường là kim may hoặc kim thêu vì chúng tượng trưng cho sự khéo léo và tinh tế trong nghệ thuật dệt may. Khi kim bắt đầu nổi lên trên mặt nước, người thực hiện sẽ quan sát bóng của kim dưới đáy bát nước.
Đặc biệt, nếu bóng của kim dưới đáy nước hiện lên các hoa văn đẹp đẽ như hoa lá, chim muông, hoặc các hình ảnh tự nhiên khác, điều đó được xem như là dấu hiệu của sự thành công trong việc cầu xin sự tài lộc và may mắn. Những hoa văn này không chỉ biểu thị sự thành công mà còn được coi là điềm báo tốt lành, cho thấy rằng những nguyện vọng và cầu nguyện của người phụ nữ sẽ được Chức Nữ đáp ứng.
Phong tục “Treo kim” không chỉ mang ý nghĩa cầu nguyện mà còn thể hiện sự sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú của người dân Đài Loan. Nó là một cách để kết nối với các truyền thống văn hóa cổ xưa và đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với các giá trị và tín ngưỡng đã tồn tại hàng nghìn năm. Việc thực hiện phong tục này cũng tạo cơ hội cho gia đình và bạn bè cùng tham gia, giúp tăng cường mối liên kết cộng đồng và tạo nên không khí vui tươi trong ngày lễ Thất Tịch.
Phong tục “Thờ cúng Thất tịch”
Trong ngày Thất Tịch ở Đài Loan, phong tục “Thờ cúng Thất Tịch” có mối liên hệ đặc biệt với việc nuôi dạy con cái và chăm sóc gia đình. Đây là một phần quan trọng của lễ hội này, mang đậm dấu ấn văn hóa và tín ngưỡng dân gian truyền thống.
Phong tục này thường được thực hiện với các nghi lễ riêng biệt tùy theo từng địa phương ở Đài Loan, nhưng phần lớn đều xoay quanh việc sử dụng sữa rửa mặt có chứa hoa để thực hiện các nghi lễ. Trong các gia đình, hoa được cho vào sữa rửa mặt để tạo nên một hỗn hợp đặc biệt, sau đó được sử dụng trong các hoạt động thờ cúng. Đây không chỉ là một nghi lễ tôn vinh Chức Nữ mà còn là một cách để cầu nguyện cho sức khỏe và sự bình an của các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em.
Cụ thể, vào ngày Thất Tịch, các trưởng nữ trong gia đình thường sẽ thực hiện nghi lễ bằng cách sử dụng sữa rửa mặt đã được thờ cúng. Họ sẽ dùng sữa rửa mặt này cùng với khăn tắm để rửa mặt và tay cho trẻ em trong gia đình. Điều này không chỉ mang tính chất biểu tượng mà còn được cho là có tác dụng thực sự trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của trẻ. Theo truyền thuyết, việc rửa mặt với sữa rửa mặt được thờ cúng không chỉ giúp trẻ em trở nên bình an mà còn làm cho trẻ trở nên xinh đẹp như những tiên nữ trong truyền thuyết.
Các thành viên khác trong gia đình cũng thường tham gia vào phong tục này, làm theo cách mà trưởng nữ đã thực hiện. Điều này không chỉ thể hiện lòng tôn kính đối với truyền thống mà còn tạo ra một sự kết nối giữa các thế hệ trong gia đình, tăng cường sự đoàn kết và tình cảm gia đình.
Phong tục “Thờ cúng Thất Tịch” không chỉ là một nghi lễ quan trọng trong ngày lễ mà còn phản ánh những giá trị văn hóa sâu sắc của người Đài Loan. Nó thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe và sự phát triển của thế hệ tương lai, đồng thời duy trì các phong tục tập quán truyền thống qua các thế hệ. Việc thực hiện phong tục này cũng góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của ngày Thất Tịch, đồng thời tạo ra một không khí ấm áp và đầy ý nghĩa trong mỗi gia đình.
Phong tục “Lễ trưởng thành 16 tuổi”
Phong tục “Lễ trưởng thành 16 tuổi” là một truyền thống đặc biệt và độc đáo chủ yếu diễn ra tại Đài Nam, một thành phố nổi tiếng với các phong tục văn hóa truyền thống phong phú ở Đài Loan. Đây là một nghi lễ quan trọng, không chỉ đánh dấu sự trưởng thành của thanh thiếu niên mà còn thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần và tổ tiên trong văn hóa địa phương.
Lễ trưởng thành 16 tuổi bắt đầu từ một nghi lễ quan trọng diễn ra vào khoảng sinh nhật đầu tiên của đứa trẻ. Gia đình sẽ chuẩn bị một bộ lễ vật phong phú để thực hiện nghi lễ tại đền Thất Nương Mẫu (Qi Niangma), nơi được coi là thánh địa để cầu nguyện cho sự an toàn và sự phát triển suôn sẻ của đứa trẻ trong suốt cuộc đời. Thất Nương Mẫu là một vị thần được tôn kính trong văn hóa Đài Loan, đặc biệt ở Đài Nam, nơi mà nhiều gia đình đến để dâng lễ vật và cầu xin sự phù hộ của bà cho con cái.
Trong buổi lễ, các bậc phụ huynh thường mang theo các lễ vật như đồng xu cổ, huy chương bạc, thẻ khóa, và chuỗi chỉ đỏ. Những vật phẩm này không chỉ có giá trị biểu tượng mà còn mang theo những ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Chuỗi chỉ đỏ, đặc biệt, là một phần quan trọng của nghi lễ, được coi là vật phẩm mang lại sự may mắn và bảo vệ cho đứa trẻ. Sau khi hoàn tất nghi lễ, chuỗi chỉ đỏ này sẽ được treo quanh cổ đứa trẻ, và nó sẽ được giữ cho đến khi đứa trẻ tròn 16 tuổi. Điều này tượng trưng cho việc bảo vệ và cầu mong sự an toàn, sức khỏe, và thành công cho đứa trẻ trong suốt thời kỳ trưởng thành.
Khi đứa trẻ đạt đến độ tuổi 16, lễ trưởng thành sẽ được tổ chức một lần nữa vào ngày sinh của Thất Nương Mẫu trong năm đó. Đây là thời điểm để gia đình dâng tặng sợi chỉ đỏ đã được giữ gìn, cùng với các vật phẩm hiến tế như bánh ú và các món đồ lễ khác. Những món quà này được dâng lên để thể hiện lòng biết ơn và cảm ơn Thất Nương Mẫu vì những lời chúc phúc và sự bảo vệ trong suốt những năm qua. Đây không chỉ là một nghi lễ tôn vinh sự trưởng thành của đứa trẻ mà còn là dịp để gia đình bày tỏ lòng tri ân đối với các vị thần và tổ tiên, và cầu nguyện cho tương lai tốt đẹp của đứa trẻ.
Phong tục “Lễ trưởng thành 16 tuổi” không chỉ là một phần quan trọng trong cuộc đời của thanh thiếu niên mà còn là một cơ hội để gia đình củng cố các giá trị văn hóa và truyền thống, đồng thời tạo ra một sự kết nối sâu sắc với di sản văn hóa của vùng Đài Nam. Nghi lễ này phản ánh sự tôn trọng và lòng biết ơn đối với các vị thần và tổ tiên, và góp phần gìn giữ và phát huy các phong tục tập quán quý giá của cộng đồng.
Phong tục “Thờ cúng Bắc Đẩu (Kuixing)”
Phong tục “Thờ cúng Bắc Đẩu (Kuixing)” là một truyền thống văn hóa quan trọng trong ngày lễ Thất Tịch ở Đài Loan, gắn liền với tín ngưỡng và các nghi lễ dân gian độc đáo. Theo truyền thuyết, ngày Thất Tịch không chỉ là dịp để tôn vinh câu chuyện tình yêu của Ngưu Lang và Chức Nữ mà còn được coi là ngày sinh nhật của thần Bắc Đẩu (Kuixing Lord), một vị thần trong hệ thống tín ngưỡng truyền thống của người Trung Quốc.
Thần Bắc Đẩu, hay còn gọi là Kuixing, được xem là biểu tượng của học vấn và thành công trong học tập. Trong truyền thuyết, vào đêm Thất Tịch, thần Bắc Đẩu tổ chức một bữa tiệc lớn để kỷ niệm sinh nhật của mình. Bữa tiệc này, được gọi là “Yến tiệc Bắc Đẩu”, là dịp để thần Bắc Đẩu gặp gỡ các vị thần khác và thưởng thức các món ăn ngon, rượu ngon. Nghi lễ này không chỉ mang tính chất tôn vinh thần Bắc Đẩu mà còn là một phần quan trọng trong việc cầu xin sự thành công trong học tập và trí tuệ.
Khi phong tục này được truyền bá đến Đài Loan, nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngày Thất Tịch. Ở Đài Loan, đặc biệt là trong các trường học, cả trường công lẫn trường tư đều tổ chức các lễ hội và nghi lễ liên quan đến thần Bắc Đẩu. Các học sinh và giáo viên chuẩn bị cho ngày lễ này bằng cách tổ chức các hoạt động thờ cúng trang trọng và mở tiệc. Lễ tế được thực hiện một cách xa hoa, với các nghi lễ dâng lễ vật và tổ chức bữa tiệc để mời thần Bắc Đẩu và các vị thần khác tham dự.
Trong các buổi lễ, thường có các món ăn đặc biệt và các loại rượu được chuẩn bị để dâng lên thần Bắc Đẩu. Ngoài ra, các hoạt động như biểu diễn nghệ thuật, văn hóa và các trò chơi truyền thống cũng thường được tổ chức để tạo không khí vui tươi và trang trọng cho lễ hội. Các học sinh và giáo viên tham gia vào các nghi lễ này không chỉ để tôn vinh thần Bắc Đẩu mà còn để cầu xin sự phù hộ trong học tập và sự thành công trong tương lai.
Phong tục “Thờ cúng Bắc Đẩu” không chỉ là một hoạt động tôn vinh truyền thống mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với giá trị của học vấn và trí tuệ. Nó phản ánh sự kết hợp giữa tín ngưỡng và giáo dục, và tạo cơ hội cho cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, thể hiện lòng biết ơn và cầu xin sự thành công trong học tập. Qua các nghi lễ trang trọng và các hoạt động lễ hội, phong tục này góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tạo ra một không khí lễ hội đặc biệt trong ngày Thất Tịch ở Đài Loan.
Phong tục “Ăn các món đặc biệt”
Trong ngày lễ Thất Tịch ở Đài Loan, phong tục thưởng thức các món ăn đặc biệt không chỉ thể hiện sự tôn vinh các truyền thống văn hóa mà còn mang theo những ý nghĩa tâm linh và cầu nguyện cho một năm mới đầy may mắn và hạnh phúc. Dưới đây là 3 món ăn đặc biệt thường được chuẩn bị và thưởng thức trong ngày lễ này:
Đậu đỏ
Đậu đỏ là một món ăn phổ biến trong ngày Thất Tịch ở Đài Loan và các nước khác. Theo truyền thuyết, đậu đỏ được coi là loại đậu của tình yêu, nhờ vào một câu nói nổi tiếng của nhà thơ thời Đường, Vương Duy. Do đó, đậu đỏ trở thành một nguyên liệu không thể thiếu trong các món tráng miệng trong ngày lễ này.
Ngoài chè đậu đỏ, món tráng miệng phổ biến khác là bánh pudding hai lớp đậu đỏ và sữa. Món bánh này kết hợp giữa hương vị ngọt ngào của đậu đỏ và sự mịn màng của sữa, tạo nên một món tráng miệng hấp dẫn và bổ dưỡng. Tương truyền, những ai ăn đậu đỏ vào ngày lễ Thất Tịch sẽ có cơ hội tìm được tình yêu và hạnh phúc trong cuộc sống.
Phong tục ăn các món đặc biệt trong ngày Thất Tịch không chỉ là một phần của các nghi lễ tôn vinh truyền thống mà còn là cách để gia đình và bạn bè cùng nhau gắn kết và chúc phúc cho nhau. Những món ăn này mang theo những ý nghĩa và hy vọng về sự may mắn, tình yêu và thành công, góp phần tạo nên không khí ấm áp và đầy ý nghĩa trong ngày lễ Thất Tịch.
Bánh Xảo quả
Bánh Xảo quả là gì? Bánh Xảo quả, còn được biết đến với tên gọi Tiểu Yến Nhi, là một trong những món ăn đặc trưng trong ngày Thất Tịch. Món bánh này thường được sử dụng trong các nghi lễ thờ cúng Chức Nữ và được trang trí với nhiều hương vị trái cây, hoa văn đa dạng và màu sắc bắt mắt. Quy trình làm bánh Xảo quả bắt đầu bằng việc nấu chảy đường trong nồi, sau đó thêm bột mì và vừng hạt vào hỗn hợp. Nguyên liệu được đảo đều cho đến khi hòa quyện, sau đó để nguội và chiên ngập dầu cho đến khi bánh chín vàng.
Bánh Xảo quả không chỉ được yêu thích vì hương vị thơm ngon mà còn vì ý nghĩa của nó. Trong các nghi lễ cổ xưa, những người phụ nữ cầu xin sự thông minh từ Chức Nữ thường làm món bánh này và dâng lên để tỏ lòng thành kính. Món bánh này không chỉ là một phần của lễ hội mà còn là biểu tượng của sự khéo léo và tài năng, và là món quà tinh thần dành cho những người thân yêu trong gia đình.
Bánh bao
Bánh bao cũng là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Thất Tịch. Theo truyền thống, bánh bao trong ngày lễ này thường có nhân được làm từ quả chà là đỏ, nhãn, và đặc biệt có cả nhân là đồng tiền xu. Mỗi loại nhân trong bánh bao tượng trưng cho những lời chúc phúc khác nhau. Ví dụ, bánh bao có nhân đồng xu được cho là sẽ mang lại tài năng văn chương và sự thành công trong học vấn, trong khi bánh bao có nhân chà là đỏ và nhãn được coi là mang lại tình yêu và hạnh phúc trong hôn nhân.
Bánh bao không chỉ là món ăn ngon miệng mà còn mang theo những ý nghĩa sâu sắc về sự may mắn và thành công. Những người ăn bánh bao vào ngày Thất Tịch thường làm điều này với hy vọng rằng những lời chúc phúc và nguyện vọng của họ sẽ được thực hiện trong năm tới.
