Tết Trung Thu là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của người Hoa. Tại Đài Loan, ngày lễ này còn được gọi là “Tết Đoàn Viên”, vì đây là dịp các gia đình sum họp và tận hưởng niềm vui của sự đoàn tụ. Sau đây, hãy cùng LABCO khám phá những nét đặc trưng và phong tục độc đáo trong dịp Tết Trung Thu tại Đài Loan qua bài viết này nhé!
Nguồn gốc Tết Trung Thu tại Đài Loan
Tết Trung Thu là gì? Tết Trung Thu, còn được gọi là Lễ hội Trăng Rằm hay Tết Đoàn Viên, là một trong những dịp lễ quan trọng và lâu đời nhất trong văn hóa của người Hoa, bao gồm cả Đài Loan. Theo các tài liệu lịch sử, lễ hội này đã tồn tại hơn 3.000 năm và là một trong ba ngày lễ lớn nhất trong năm của người Hoa, cùng với Tết Nguyên Đán và Tết Đoan Ngọ.
Thuật ngữ “Trung Thu” (中秋) lần đầu tiên được ghi nhận trong sách Chu Lễ, một bộ sách tổng hợp các nghi lễ từ thời Tây Chu (1046-256 TCN), mô tả về việc người dân tổ chức các nghi lễ vào mùa thu để cúng tế mặt trăng và cầu cho mùa màng bội thu. Lễ hội này ban đầu có liên quan mật thiết đến các hoạt động nông nghiệp và thiên văn, với mục tiêu chính là tôn vinh mặt trăng và cầu nguyện cho sự thịnh vượng, bình an.
Đến thời nhà Đường (618–907 SCN), việc kỷ niệm Tết Trung Thu như một lễ hội đã bắt đầu hình thành và phát triển mạnh mẽ, trở thành dịp để tôn vinh vẻ đẹp của trăng rằm, khi mặt trăng tròn và sáng nhất trong năm. Trong triều đại này, Tết Trung Thu được xem là một sự kiện hoàng gia, với các buổi tiệc ngắm trăng, làm thơ và thưởng thức bánh trung thu. Chính sự phổ biến của lễ hội trong giới quý tộc nhà Đường đã khiến Trung Thu trở thành một dịp lễ không thể thiếu trong văn hóa người Hoa.
Dưới triều đại nhà Tống (960–1279 SCN), Tết Trung Thu dần lan rộng ra khắp các tầng lớp xã hội và trở thành một lễ hội cộng đồng lớn. Người dân khắp nơi bắt đầu tổ chức các buổi lễ cầu nguyện dưới ánh trăng, đốt đèn lồng để thả lên bầu trời và cùng nhau sum họp bên gia đình. Trong thời kỳ này, những phong tục đặc trưng của lễ hội như ăn bánh trung thu, thả đèn lồng và ngắm trăng vào đêm rằm tháng 8 âm lịch đã được hình thành và tiếp tục lưu truyền cho đến ngày nay.
Tại Đài Loan, Tết Trung Thu cũng mang đậm bản sắc văn hóa và là dịp để gia đình, bạn bè sum vầy. Ngoài các hoạt động truyền thống như ăn bánh trung thu, thả đèn lồng, người Đài Loan còn có phong tục nướng thịt ngoài trời vào đêm Trung Thu. Phong tục này xuất hiện vào những năm 1980 khi quảng cáo dầu nấu ăn phát sóng trên truyền hình với khẩu hiệu khuyến khích mọi người “nướng thịt trong đêm Trung Thu”. Dần dần, việc nướng thịt cùng gia đình, bạn bè trở thành nét đặc trưng riêng của Trung Thu tại Đài Loan, thu hút sự hưởng ứng của cả những thế hệ trẻ.
Bên cạnh đó, lễ hội cũng gắn liền với các câu chuyện huyền thoại về chị Hằng và chú Cuội. Theo truyền thuyết, chị Hằng đã uống thuốc trường sinh và bay lên cung trăng, sống cô độc trên đó. Trong ngày Tết Trung Thu, người dân thường dâng hương, cúng tế mặt trăng để cầu mong sự bình an và hạnh phúc. Hình ảnh chị Hằng bay lên cung trăng, cùng với cây quế và chú thỏ ngọc, đã trở thành biểu tượng quen thuộc của lễ hội này, thể hiện ước nguyện của người dân về cuộc sống tròn đầy, hạnh phúc.
Ngoài ra, bánh trung thu cũng là một phần không thể thiếu trong dịp Tết Trung Thu. Bánh trung thu truyền thống tại Đài Loan thường có hình tròn, tượng trưng cho sự viên mãn và đoàn tụ. Bên trong bánh là nhân đậu xanh, đậu đỏ, hoặc trứng muối, được làm thủ công cẩn thận. Đặc biệt, tại Đài Loan còn nổi tiếng với bánh trung thu nhân khoai môn và bánh trung thu thập cẩm, mang đến sự đa dạng trong ẩm thực và văn hóa. Những chiếc bánh này không chỉ là món ăn truyền thống mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự đoàn viên và lòng biết ơn.
Trung Thu cũng là dịp để người dân Đài Loan tham gia vào nhiều hoạt động văn hóa truyền thống như diễu hành đèn lồng, biểu diễn múa lân và các trò chơi dân gian. Các lễ hội ánh sáng được tổ chức khắp nơi, thu hút du khách từ khắp nơi đến tham quan và trải nghiệm không khí lễ hội náo nhiệt. Những chiếc đèn lồng được thả lên bầu trời với ước nguyện bình an, may mắn, tạo nên khung cảnh lãng mạn và đầy màu sắc, làm cho đêm Trung Thu trở thành một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong năm.
Với sự pha trộn giữa truyền thống và hiện đại, Tết Trung Thu tại Đài Loan không chỉ là dịp để tôn vinh văn hóa và lịch sử, mà còn là thời gian để gia đình, bạn bè cùng nhau quây quần, chia sẻ những khoảnh khắc hạnh phúc dưới ánh trăng rằm.
Ngày Tết Trung Thu tại Đài Loan có những hoạt động gì?
Thưởng nguyệt, ngắm trăng
Tết Trung Thu diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, khi mặt trăng đạt đến độ tròn đầy nhất trong năm. Ánh trăng sáng và tròn đầy được xem như biểu tượng của sự viên mãn và đoàn tụ, là dịp tuyệt vời để các gia đình quây quần bên nhau, cùng thưởng thức vẻ đẹp của ánh trăng. Hoạt động thưởng nguyệt đã trở thành một phần quan trọng của Tết Trung Thu, nơi mọi người không chỉ ngắm trăng mà còn chia sẻ với nhau những câu chuyện về cuộc sống, về ước nguyện và hy vọng cho tương lai.
Tại các vùng nông thôn và thành thị ở Đài Loan, nhiều gia đình sẽ chọn những địa điểm lý tưởng như sân nhà, công viên hoặc những khu vực ngoài trời để ngắm trăng một cách rõ nét nhất. Thưởng nguyệt không chỉ là một hoạt động mang tính văn hóa mà còn là cơ hội để mọi người tạm rời xa công việc bận rộn và tận hưởng không khí đoàn viên.
Cúng bái tổ tiên
Tết Trung Thu còn được xem là một dịp quan trọng để cúng bái tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với những người đã khuất. Người dân Đài Loan thường chuẩn bị các lễ vật, bao gồm “tam sinh” (ba món sinh vật: heo, gà, cá) và “tam tố” (ba món thực vật: bánh, hoa quả, trà), để dâng lên tổ tiên. Bàn thờ sẽ được trang trí công phu với đèn lồng và các loại hoa quả mùa thu, bao gồm bưởi – một loại trái cây đặc trưng trong dịp này.
Ngoài ra, trong văn hóa Đài Loan, việc cúng bái tổ tiên không chỉ là để tưởng nhớ mà còn là cơ hội để gia đình sum họp, cùng nhau thắp nén hương, cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc và bình an. Sau nghi thức cúng bái, các gia đình sẽ ngồi lại cùng nhau để thưởng thức những món ăn truyền thống và chia sẻ niềm vui đoàn tụ.
Ăn bánh trung thu và bưởi
Một trong những món ăn không thể thiếu trong Tết Trung Thu chính là bánh trung thu. Bánh trung thu, với hình dạng tròn trịa, tượng trưng cho sự viên mãn và đoàn tụ. Nhân bánh đa dạng, từ đậu đỏ, đậu xanh, đến thập cẩm hoặc trứng muối, thể hiện sự phong phú và thịnh vượng trong cuộc sống. Tại Đài Loan, bánh trung thu không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn mang ý nghĩa đặc biệt, là biểu tượng của sự kết nối và tình thân trong gia đình.
Không chỉ có bánh trung thu, bưởi cũng là một phần quan trọng của bữa tiệc Trung Thu tại Đài Loan. Lễ hội này thường trùng với mùa thu hoạch bưởi, và bưởi được coi là món quà của thiên nhiên, mang đến sự tươi mới và may mắn. Trong tiếng Trung, từ “bưởi” (柚子 – yòu zi) phát âm gần giống với từ “có con” (有子 – yǒu zi), nên người dân thường ăn bưởi trong dịp này để cầu chúc cho con cháu khỏe mạnh và gia đình hạnh phúc.
Nướng thịt
Một hoạt động độc đáo khác tại Đài Loan trong dịp Tết Trung Thu chính là nướng thịt ngoài trời. Truyền thống này xuất phát từ một quảng cáo nước tương của hãng Vạn Gia Hương vào những năm 1980 với khẩu hiệu “một nhà nướng, vạn nhà thơm”, khiến cho việc nướng thịt dưới ánh trăng trở thành một phong tục không thể thiếu. Người dân Đài Loan, đặc biệt là giới trẻ và các gia đình, thường chọn những khu vực như công viên, bờ sông hoặc sân nhà để tổ chức các buổi tiệc BBQ. Việc nướng thịt không chỉ là cơ hội để thưởng thức món ăn ngon mà còn mang đến niềm vui khi cùng nhau tận hưởng trăng rằm trong không khí nhộn nhịp, ấm áp.
Có thể thấy, lễ Tết Trung Thu ở Đài Loan còn là thời điểm để mọi người cùng nhau tận hưởng những khoảnh khắc tuyệt đẹp bên gia đình và bạn bè, tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ cho mọi người. Nếu bạn có dịp ghé thăm Đài Loan vào dịp này, chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được sự gắn kết và tình cảm gia đình trong không khí lễ hội tràn đầy ý nghĩa này.
