Đài Loan là một khu vực thường xuyên xảy ra động đất, điều này đặt ra nhiều thách thức về an toàn cho người dân cũng như những du học sinh, người lao động nước ngoài đến đây sinh sống. Vì vậy, sau đây, LABCO sẽ hướng dẫn bạn những kỹ năng xử lý tình huống động đất tại Đài Loan.

Nguyên nhân hay xảy ra động đất ở Đài Loan
Đài Loan nằm trên ranh giới giữa hai mảng kiến tạo lớn là mảng Á-Âu và mảng biển Philippines. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến đất nước này thường xuyên hứng chịu những trận động đất. Khi hai mảng kiến tạo này va chạm, tạo ra một lượng áp lực khổng lồ dưới lòng đất. Theo thời gian, áp lực này không thể duy trì mà phải được giải phóng, dẫn đến sự rung lắc mạnh mẽ, hay còn gọi là động đất. Việc Đài Loan nằm trong vùng “Vành đai lửa Thái Bình Dương” – khu vực có nhiều núi lửa hoạt động và địa chấn mạnh mẽ – cũng là một yếu tố góp phần làm gia tăng tần suất động đất ở khu vực này.
Bên cạnh sự chuyển động của các mảng kiến tạo, Đài Loan còn có nhiều đường đứt gãy lớn chạy dọc theo cấu trúc địa chất. Các đường đứt gãy này là những điểm yếu của vỏ trái đất, nơi mà áp lực từ lòng đất dễ dàng bùng phát hơn. Khi những đường đứt gãy bị tác động, sẽ tạo ra những cơn địa chấn mạnh mẽ, từ nhỏ đến lớn, khiến Đài Loan luôn nằm trong tình trạng có khả năng xảy ra động đất.
Tuy nhiên, không phải trận động đất nào cũng gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhiều trận chỉ gây rung lắc nhẹ. Mặc dù vậy, tình hình địa chấn không ổn định vẫn đặt ra yêu cầu cho cư dân phải luôn có những biện pháp chuẩn bị và phòng ngừa.

Hướng dẫn kỹ năng xử lý tình huống động đất tại Đài Loan
Trước khi xảy ra động đất
Động đất có thể xảy ra bất ngờ và gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và con người. Do đó, việc chuẩn bị trước khi động đất xảy ra là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Dưới đây là những biện pháp chi tiết bạn cần thực hiện để sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
- Chuẩn bị túi cứu hộ đầy đủ và đúng cách:
Một trong những bước quan trọng nhất trước khi động đất xảy ra là chuẩn bị một túi cứu hộ đầy đủ các vật dụng cần thiết để có thể tồn tại trong thời gian ngắn khi bị mắc kẹt hoặc cần sơ tán. Túi cứu hộ này nên được đặt ở một nơi dễ dàng tiếp cận và mang theo khi cần.
- Nước: Đảm bảo có đủ nước uống sạch cho ít nhất ba ngày, với lượng nước khoảng 1-2 lít mỗi người mỗi ngày.
- Thực phẩm không cần nấu nướng: Chuẩn bị thực phẩm đóng hộp, thanh năng lượng, ngũ cốc, và các thực phẩm khô có thể bảo quản lâu mà không cần chế biến.
- Thuốc men: Đối với những người có bệnh lý cần dùng thuốc thường xuyên, hãy chuẩn bị đủ thuốc cần thiết cho ít nhất vài ngày. Đồng thời, hãy thêm các vật dụng y tế cơ bản như băng gạc, thuốc sát trùng, kéo, và dụng cụ sơ cứu.
- Đèn pin và pin dự phòng: Điện có thể bị cắt sau động đất, nên đèn pin và pin dự phòng là thiết yếu. Đảm bảo có đủ pin thay thế cho các thiết bị quan trọng.
- Quần áo ấm: Nhiệt độ có thể thay đổi, đặc biệt nếu động đất xảy ra vào mùa đông. Chuẩn bị quần áo ấm, bao tay, tất, và áo khoác để giữ ấm.
- Giấy tờ quan trọng: Hãy bảo quản các giấy tờ cá nhân quan trọng như giấy tờ tùy thân, hộ chiếu, sổ bảo hiểm, giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản, và các giấy tờ tài chính trong một túi chống nước.
- Các vật dụng thiết yếu khác: Đừng quên mang theo các vật dụng như dao đa năng, dây thừng, băng dính, túi ngủ, và các vật dụng vệ sinh cá nhân như giấy vệ sinh, khăn ướt và xà phòng.

- Cố định và sắp xếp đồ đạc trong nhà:
Để giảm thiểu nguy cơ đồ vật đổ vỡ, rơi rụng khi động đất xảy ra, bạn cần cố định các đồ đạc lớn và sắp xếp lại không gian nhà cửa.
- Cố định tủ và kệ sách: Các đồ nội thất cao như tủ quần áo, tủ sách, và tủ đựng đồ cần được gắn chặt vào tường bằng đinh hoặc dây để tránh bị đổ.
- Gắn TV và các thiết bị điện tử: TV, máy tính và các thiết bị điện tử khác cần được cố định chắc chắn lên kệ hoặc tường bằng các giá đỡ an toàn.
- Di chuyển đồ nặng xuống thấp: Hãy sắp xếp các đồ vật nặng như lọ hoa, máy móc, hay đồ trang trí lớn xuống các vị trí thấp hơn để tránh rơi trúng người khi động đất xảy ra.
- Xác định nơi trú ẩn an toàn trong nhà:
Việc biết trước các nơi trú ẩn an toàn trong nhà là vô cùng cần thiết để có thể phản ứng nhanh chóng khi động đất xảy ra. Các nơi trú ẩn cần được chọn dựa trên mức độ an toàn, vững chắc và tránh xa các mối nguy hiểm tiềm tàng.
- Dưới bàn chắc chắn: Bàn ăn hoặc bàn làm việc chắc chắn có thể là nơi trú ẩn an toàn khi có động đất. Hãy đảm bảo không gian dưới bàn đủ rộng để bạn có thể cúi xuống và che chắn toàn bộ cơ thể.
- Khung cửa hoặc góc tường bên trong: Nếu không có bàn chắc chắn, hãy trú ẩn dưới các khung cửa cứng hoặc ở các góc tường trong nhà, nơi mà kết cấu thường vững chắc hơn.
- Tránh xa cửa sổ, gương và các đồ vật dễ rơi: Hãy chú ý tránh các vị trí gần cửa sổ, gương, tranh treo tường, và các thiết bị nặng như tủ kính hay đèn chùm, vì chúng có thể rơi và gây thương tích.

- Lập kế hoạch thoát hiểm và hướng dẫn gia đình:
Chuẩn bị một kế hoạch thoát hiểm rõ ràng và thực hành nó với tất cả các thành viên trong gia đình là một bước quan trọng để giảm thiểu hoảng loạn khi động đất xảy ra.
-
- Xác định các lối thoát hiểm: Bạn cần tìm hiểu các lối thoát hiểm an toàn trong nhà cũng như ở các tòa nhà cao tầng hoặc nơi làm việc. Hãy ghi nhớ các lối thoát hiểm nhanh nhất từ vị trí của bạn đến nơi an toàn bên ngoài.
- Thảo luận với gia đình: Đảm bảo rằng tất cả các thành viên trong gia đình đều biết rõ về kế hoạch thoát hiểm. Lên kế hoạch gặp lại tại một điểm an toàn bên ngoài sau khi mọi người thoát khỏi nhà hoặc tòa nhà.
- Cách tắt điện, gas và nước: Hướng dẫn mọi người cách tắt điện, khóa gas và ngắt nước khi cần thiết để ngăn ngừa các nguy cơ cháy nổ hoặc ngập nước sau động đất.
- Tìm hiểu về an toàn động đất và hướng dẫn của chính quyền địa phương:
Ngoài các biện pháp trên, việc tìm hiểu về các biện pháp an toàn và chính sách ứng phó động đất từ cơ quan chức năng địa phương cũng là điều quan trọng.
- Tham gia các khóa học hoặc tập huấn: Nhiều địa phương cung cấp các khóa học hoặc buổi tập huấn về cách xử lý trong và sau động đất. Tham gia vào các buổi này sẽ giúp bạn nắm bắt thêm nhiều kỹ năng cứu hộ và ứng phó khẩn cấp.
- Lưu ý các thông tin liên lạc khẩn cấp: Hãy lưu lại các số điện thoại quan trọng của cơ quan chức năng như cảnh sát, cứu hỏa, và bệnh viện gần nhất để liên hệ khi cần thiết.

Trong khi xảy ra động đất
Động đất có thể diễn ra bất ngờ và gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Để bảo vệ bản thân và người thân, hãy ghi nhớ những hướng dẫn xử lý dưới đây trong khi xảy ra động đất.
Nếu bạn đang ở trong nhà:
- Nhanh chóng tìm nơi an toàn để trú ẩn: Khi nhận thấy rung lắc, bạn cần nhanh chóng cúi xuống, lấy tay che đầu và cổ hoặc tìm nơi trú ẩn dưới bàn, ghế chắc chắn. Giữ vững tư thế và đợi đến khi động đất dừng hẳn. Đặc biệt, không nên chạy ra ngoài trong lúc động đất xảy ra, vì có thể bị thương do các đồ vật rơi từ trên cao hoặc bị đổ sập.
- Bảo vệ bản thân trên giường: Nếu động đất xảy ra khi bạn đang ngủ, đừng vội rời khỏi giường. Hãy lật người nằm úp mặt xuống, co chân lên và dùng gối che đầu và cổ để tránh các vật dụng có thể rơi vào người. Đợi cho đến khi rung lắc ngừng lại hẳn rồi mới di chuyển đến nơi an toàn hơn.
- Tránh xa những nơi nguy hiểm: Trong lúc động đất, hãy giữ khoảng cách an toàn với cửa sổ, gương, TV, tủ kính, đèn chùm và các đồ vật dễ đổ vỡ khác. Nhìn lên trên đầu cũng có thể khiến bạn gặp nguy hiểm từ đèn rơi hoặc đồ vật lỏng lẻo treo trên cao.
- Không sử dụng thang máy: Khi xảy ra động đất, tuyệt đối không sử dụng thang máy, vì hệ thống có thể bị mất điện hoặc hư hỏng. Thang máy cũng là nơi dễ gây mắc kẹt và nguy hiểm hơn trong các tình huống khẩn cấp.

Nếu bạn đang ở ngoài đường:
- Tránh xa các tòa nhà, cây cối và dây điện: Khi đang ở bên ngoài, bạn nên đứng cách xa tòa nhà, cây cối, biển báo và dây điện, vì chúng có thể đổ sập khi động đất xảy ra. Hãy tìm một khu vực đất trống, không có vật cản xung quanh để đứng.
- Giữ khoảng cách an toàn: Không nên di chuyển vào bên trong các tòa nhà khi động đất xảy ra, ngay cả khi bạn muốn tìm nơi trú ẩn. Thay vào đó, hãy giữ khoảng cách và đứng ở nơi an toàn bên ngoài.
- Sử dụng điện thoại một cách cẩn thận: Hãy giữ pin điện thoại để cập nhật tin tức, thông tin cứu hộ hoặc thông báo từ chính phủ trong tình huống khẩn cấp. Không sử dụng điện thoại để gọi các cuộc gọi không cần thiết, nhằm tránh tình trạng nghẽn mạng.
Nếu bạn đang ở trên xe:
- Dừng xe ở nơi an toàn: Ngay khi cảm nhận được động đất, hãy dừng xe lại tại một vị trí an toàn, tránh xa cầu, hầm, và dây điện. Ở lại trong xe cho đến khi rung lắc dừng hẳn, và đừng quên bật đèn cảnh báo để các xe khác nhận biết.
- Đối với người đi xe máy: Không nên tháo mũ bảo hiểm, vì mũ bảo hiểm có thể bảo vệ bạn khỏi chấn thương nếu có vật rơi vào người.
- Nếu bạn đang trên đường cao tốc: Khi lái xe trên đường cao tốc, hãy giảm tốc độ và bật đèn cảnh báo. Tuân theo hướng dẫn của cảnh sát giao thông để tránh gây tai nạn.
Nếu bạn đang ở trên tàu điện:
- Bám chặt tay cầm: Khi động đất xảy ra, xe điện có thể bị rung lắc mạnh và giảm tốc độ đột ngột. Hãy giữ bình tĩnh, bám chặt tay cầm hoặc thanh thép và hạ trọng tâm cơ thể để giữ thăng bằng, tránh bị ngã.
- Bảo vệ đầu khi rời tàu: Nếu buộc phải rời tàu, hãy dùng áo khoác, túi hoặc balo để che đầu, bảo vệ khỏi đồ vật rơi từ trên cao.
Nếu bạn đang ở trong thang máy:
- Nhanh chóng rời khỏi thang máy: Khi nhận thấy động đất, hãy tìm cách rời khỏi thang máy nhanh nhất có thể và di chuyển theo lối thang bộ.
- Bảo vệ bản thân nếu mắc kẹt: Nếu thang máy bị mất điện hoặc ngừng hoạt động, hãy nằm xuống sàn, dùng tay, túi xách hoặc vật dụng khác che đầu và đợi cho đến khi rung lắc dừng hẳn. Sau đó, bạn có thể bấm nút gọi trợ giúp mà không nên hoảng loạn hay sử dụng vũ lực để cố mở cửa.
Nếu bạn bị mắc kẹt trong đống đổ nát:
- Bình tĩnh và hạn chế di chuyển: Trong tình huống này, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Không nên di chuyển quá nhiều để tránh làm sập thêm các cấu trúc yếu, đồng thời giúp bảo toàn năng lượng.
- Bảo vệ mũi và miệng: Sử dụng áo, khăn hoặc bất kỳ vật dụng nào có sẵn để che mũi và miệng, nhằm tránh hít phải bụi và khói, giúp bạn thở dễ dàng hơn.
- Tạo tín hiệu cầu cứu: Thay vì la hét, hãy cố gắng tạo ra âm thanh như gõ mạnh vào các tấm kim loại hoặc ống, sử dụng còi (nếu có) để báo hiệu vị trí của bạn cho đội cứu hộ.

Sau khi xảy ra động đất
Sau khi động đất kết thúc, mặc dù rung lắc đã ngừng, nhưng nguy cơ vẫn còn hiện hữu do dư chấn, đổ sập, và các yếu tố môi trường nguy hiểm. Dưới đây là những bước quan trọng mà bạn cần thực hiện để đảm bảo an toàn cho bản thân và người xung quanh.
- Kiểm tra thương tích cá nhân và cộng đồng:
- Sau khi động đất ngừng, việc đầu tiên bạn cần làm là kiểm tra cơ thể mình xem có bị thương hay không. Hãy chú ý đến những vết cắt, vết thương lớn hoặc bất kỳ cơn đau nào báo hiệu chấn thương nghiêm trọng. Nếu bạn gặp vấn đề về sức khỏe, hãy sơ cứu ngay lập tức nếu có thể.
- Tiếp đó, hãy kiểm tra tình trạng của những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em, người già và người có khả năng dễ bị tổn thương. Nếu có ai bị thương, hãy giúp họ sơ cứu tại chỗ. Hãy sử dụng băng gạc, khăn hoặc bất cứ vật dụng nào có sẵn để ngăn chảy máu và cố định các vết thương. Nếu bạn không đủ khả năng sơ cứu, hãy gọi hỗ trợ từ các lực lượng y tế.
- Tránh xa khu vực nguy hiểm:
- Sau khi kiểm tra tình hình thương tích, điều quan trọng là di chuyển khỏi những khu vực có nguy cơ tiếp tục sập đổ. Hãy tránh xa các tòa nhà, tường, cầu thang, cây cối lớn, và đường dây điện. Đây là những vị trí có thể đổ sập thêm hoặc gây nguy hiểm khi dư chấn tiếp tục xảy ra.
- Nếu bạn đang ở trong nhà, hãy cẩn thận khi ra ngoài, đặc biệt khi di chuyển qua cửa chính hoặc cửa sổ, vì các mảnh kính vỡ hoặc cấu trúc nhà có thể rơi xuống. Nếu cảm thấy cấu trúc nhà vẫn không an toàn, hãy lập tức tìm nơi trú ẩn khác.
- Kiểm tra các hệ thống gas và điện:
- Một trong những mối đe dọa lớn nhất sau động đất là rò rỉ gas, có thể dẫn đến hỏa hoạn hoặc nổ. Nếu bạn ngửi thấy mùi gas hoặc nghi ngờ có rò rỉ từ các thiết bị điện hay hệ thống gas, hãy ngay lập tức tắt van gas và nguồn điện chính nếu an toàn. Không sử dụng bật lửa, diêm, hoặc các thiết bị điện trong khu vực có mùi gas, vì chúng có thể gây cháy nổ.
- Sau khi rời khỏi khu vực nguy hiểm, hãy thông báo cho cơ quan chức năng hoặc đơn vị cứu hộ về tình trạng rò rỉ này để họ có thể xử lý kịp thời.
- Theo dõi thông tin và chỉ đạo từ cơ quan chức năng:
- Sau khi động đất kết thúc, điều quan trọng là theo dõi thông tin từ các cơ quan chức năng để nắm bắt tình hình. Bạn có thể sử dụng radio, TV, hoặc điện thoại di động (nếu còn tín hiệu) để cập nhật thông tin về dư chấn, cảnh báo an toàn, và hướng dẫn sơ tán.
- Trong trường hợp mạng điện hoặc internet bị gián đoạn, hãy dựa vào các phương tiện liên lạc khẩn cấp như radio sử dụng pin hoặc các trạm thông báo công cộng từ chính quyền địa phương.
- Chuẩn bị cho dư chấn:
- Dư chấn là những rung lắc nhỏ có thể xảy ra sau động đất chính. Mặc dù thường nhẹ hơn, nhưng chúng vẫn có thể gây nguy hiểm và làm đổ sập các cấu trúc bị yếu. Hãy luôn sẵn sàng cho tình huống này bằng cách duy trì tư thế an toàn như cúi xuống, che đầu và giữ vững cho đến khi rung lắc ngừng hẳn.
- Nếu bạn đang ở trong nhà và cảm thấy an toàn, hãy tiếp tục ở lại cho đến khi có thông báo an toàn từ chính quyền. Tuy nhiên, nếu cấu trúc nhà đã bị hư hỏng nặng sau động đất chính, hãy nhanh chóng rời khỏi khu vực đó và tìm nơi trú ẩn an toàn hơn, như các trạm cứu hộ hoặc khu vực trống.
- Liên hệ với người thân và tìm kiếm hỗ trợ:
- Sau khi động đất ngừng, hãy cố gắng liên lạc với người thân và bạn bè để thông báo tình trạng an toàn của mình. Nếu đường truyền viễn thông bị gián đoạn, hãy cố gắng sử dụng tin nhắn văn bản thay vì cuộc gọi điện thoại, vì tin nhắn thường có khả năng gửi đi nhanh hơn trong tình huống mạng quá tải.
- Nếu bạn cần hỗ trợ khẩn cấp hoặc cứu trợ, hãy tìm đến các trạm cứu hộ hoặc liên lạc với lực lượng chức năng để được giúp đỡ. Điều quan trọng là giữ bình tĩnh và tuân theo các hướng dẫn an toàn từ các đơn vị cứu trợ.
- Sơ tán khi cần thiết:
- Trong trường hợp tình hình không an toàn, như có nguy cơ sạt lở đất, vỡ đập, hoặc cháy nổ, bạn cần nhanh chóng di tản khỏi khu vực đó theo hướng dẫn của cơ quan chức năng. Hãy chuẩn bị sẵn một túi đồ sơ cứu và vật dụng thiết yếu như nước, thức ăn, đèn pin, và pin dự phòng để sẵn sàng cho tình huống phải sơ tán trong thời gian dài.

Nhìn chung, động đất là sự kiện gây căng thẳng và hoảng loạn, vì vậy việc giữ bình tĩnh và động viên tinh thần cho bản thân và người xung quanh là vô cùng quan trọng. Hãy cùng nhau hỗ trợ những người gặp khó khăn, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già và người bị thương. Hy vọng những hướng dẫn xử lý tình huống động đất tại Đài Loan mà LABCO đưa ra ở trên sẽ hữu ích với bạn!